THIỀN ĐỊNH: SỰ THẬT KHÔNG CHE ĐẬY

Sao Mai says:

Em xin chào chị HHN!

Chị HHN à! Đây là một blog có nội dung về lãnh vực tu thiền định, vậy mà em thấy  có khá nhiều bài viết mà với kiến thức nông cạn của em, thì hình như không liên quan gì đến thiền định cả. Em phải công nhận là những bài viết trong trang blog của chị rất giá trị, công phu, thí dụ như những bài thuyết minh về tài liệu Vi Diệu Pháp,v.v…Em nghĩ có lẽ chị có tâm sự gì đó khó nói.

HHN says:

Chị xin chào Sao Mai!

Đúng như em nói, chị không những có tâm sự mà rất nhiều tâm sự, làm cho chị e dè khi trình bày về đề tài tu thiền định. Thật vậy, chị chủ quan cho là, đây là một đề tài tài xa lạ với tất cả mọi người, kể cả đối với những người tu, phải bảo là một điều đáng kinh ngạc là nó xa lạ kể cả với những người đang tu thiền định! Thậm chí là với những người đã tu thời gian rất lâu, cả đời người không chừng! Rõ ràng đây là một nghịch lý! Chắc chắn những vị tu thiền định lâu năm, sẽ cảm thấy không được vui vì nhận xét này. Điều này cũng không phải quá khó để giải thích, thực tế người ta tu vì quán tính, người này bày vẽ cho người kia. Nhưng chúng ta nghĩ sao khi có người phát biểu “ Mù lý thuyết và mù thực hành”! Chúng ta thử phỏng vấn ai đó tu thiền định ở trong một cái cốc hẻo lánh trong rừng xem, sẽ có một kết quả cho thấy rằng họ chẳng có một lý thuyết nào cả, và cũng chẳng có mô hình chuẩn nào cả về việc thực hành. Chị xin trình bày một câu chuyện hoàn toàn có thật. Có một lần được gặp một vị thiền sư nổi tiếng ở miền Nam Việt Nam, cơ sở tôn giáo ở Long Thành, đường đi Vũng Tàu. Với dáng vẻ bề ngoài phải nói là tiên phong, đạo cốt, ở trong những dãy lều, mái tranh, tường đất, ở khá sâu trong rừng. Ngài là trưởng môn của một trường phái tu thiền định. Hầu hết mọi người gặp ngài, ngài đều bảo “Về tịnh đi” và chỉ có thế. Riêng đối với chị, ngài có bảo “nên tu thiền định”, chị có hỏi tu làm sao? thì ngài trả lời “ Cửu niên diện bích” (có nghĩa là 9 năm quay mặt vào tường), chị hỏi lại: 9 năm quay mặt vào tường thì được cái gì? Câu trả lời của  Ngài là: “ Việc này hơi bị khó đây, thôi để tính sau”. Chị chỉ xin tường thuật lại một giai thoại, phần đánh giá, bình luận comments xin dành cho Sao Mai và quí độc giả.

Sao Mai says:

Chị có nghĩ là, mình nói như vậy là đụng chạm tới nhiều người không?! Em thỉnh thoảng xem trên tivi, thấy có nhiều vị thầy Ấn Độ biểu diễn các vị thế bên cạnh nhiều người phụ nữ. Theo em hiểu thì đó là những nhà Yogi, em nói không biết có đúng hay không, nó thuộc trường phái Hatha Yoga…. Trường phái nào thì trường phái, cuối cùng những nhà Yogi cũng phải tu thiền định. Chưa kể là đến những thiền sư người Việt Nam nổi tiếng thế giới, có tên trong wikipedia…Họ có những tài liệu cho biết rằng họ đi, đứng, nằm, ngồi, đều thanh tịnh, nếu không muốn nói là nhập định. Em vô cùng thán phục, mà em chắc nhiều người cũng có tâm trạng như em.

HHN says:

Một sự thật mà có lẽ chẳng ai muốn biết đến, vì nó làm vỡ tan những ảo mộng của con người! Đó là ngay trong trang blog này, cũng có những hình ảnh vẽ những người tu thiền định, được ngồi trong những vị thế Kiết già hay hoa sen, cho chúng ta một ấn tượng như một vị Phật sống. Họa sĩ còn tô điểm hào quang rực rỡ lên những bức tranh. Chị xin phép trình bày sự thật cùng Sao Mai như sau:

Người ngồi tu thiền định thực sự không hề ngồi ngay ngắn kiểu kiết già hay hoa sen. Phần đông họ sống cuộc sống khó khăn và phải nói  là hết sức buồn nản, lặng lẽ, phương tiện thiếu thốn. Khi ngồi công phu thực sự thì phải tìm vị thế nào đó phù hợp với tuổi tác, sức khỏe của mình. Đến khi thực sự nhập định được, họ thường đổ sụp xuống, chẳng ra kiểu cách nào cả…. Tóm lại, thực tế tu thiền định và nhập được định hoàn toàn khác hẳn với những bức tranh do  đầu óc tưởng tượng của các họa sĩ vẽ ra. Còn hơn thế nữa, để đảm bảo không bị đổ sụp trong lúc thiền định, không làm hư hỏng thần kinh, mạch máu, cơ bắp… người tu thiền đã có kinh nghiệm đạt được định thực sự, họ hay chọn vị thế của người chết, có thể nói đây là vị thế an toàn nhất, có thể nhập định được lâu nhất, không làm hư hỏng cơ thể vật chất. Thưa quí độc giả cùng Sao Mai, tâm trạng của người nhập định được là mong sao mình mau nhập định, làm sao không bị thối định, chỉ xuất định khi mình muốn. Để phòng ngừa chướng ngại về cơ thể vật lý, không ai bảo ai, người ta đều chọn vị thế nằm. Cách ngồi kiểu cách, cầu kì chỉ mang tính biểu diễn nhưng không mang tính chất hiệu quả. Tất nhiên, người tu thiền đạt được định thực sự, họ đặt vấn đề chất lượng chứ không đặt vấn đề số lượng, thẩm mỹ…Chắc chắn bất cứ ai thực sự tu thiền định có những kết quả nhất định, đều mang tâm trạng bất cần tất cả mọi thứ, chỉ đặt vấn đề chất lượng của các lớp thiền định.

Sao Mai says:

Chị HHN à! Đúng với đầu đề chị nói, sự thật  không hề che đậy về thiền định. Không phải một mình em lầm, mà có lẽ nhiều người cũng lầm, mà phải bảo là lầm chết đi được. Em hiểu một điều là những ai đắc định thực sự thì họ mâu thuẫn với vấn đề nổi tiếng; còn những vị thiền sư nổi tiếng, thì em e ngại là khó đắc định, vì nó mâu thuẫn từ bản chất, nghe thì có vẻ buồn cười, nhưng có lẽ đó là sự thật.

HHN says:

Rất mong được quí độc giả cùng Sao Mai đồng cảm nếu vậy chúng tôi xin phép trình bày hai trường hợp sau đây:

Trường hợp thứ 1: Ai quan tâm tới bộ môn thiền định, có lẽ không lạ gì thiền sư Suzuki người Nhật Bản, tên này cũng giống như thương hiệu một hãng xe của Nhật nên rất dễ nhớ. Người ta thường gọi vị này là “Thiền sư”, tác giả của một từ  ngữ nổi tiếng “Satori”. Từ ngữ này cũng nổi tiếng như từ ngữ “Libido” của trường phái phân tâm học. Mong quí độc giả không ngộ nhận, ý nghĩa của hai từ ngữ hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau. Trong đời tu thiền định của ông, ông có sống với hai người phụ nữ, có lẽ đến phút chót cuộc đời. Để mang tính chất khách quan, Sao Mai cùng quí độc giả vui lòng truy cập trên trang web, mở từ điển Wikipedia về đề tài này thì sẽ rõ.

Câu chuyện thứ 2 là: Ở tại Việt Nam, có một vị có chức Cha thuộc trường phái Cơ Đốc giáo, ngài là giảng sư của bộ môn “ Triết học lịch sử” ( mong quí độc giả không hiểu lầm rằng đây là bộ môn Lịch sử triết học, hai bộ môn này hoàn toàn khác nhau). Vị giảng sư này là thần tượng của nhiều sinh viên lúc bấy giờ. Trước năm 1970, nói theo thế gian thì gọi là ngài hoàn tục. Cụ thể là ngài lập gia đình với một cô sinh viên nào đó. Rất có thể nhiều quí độc giả không rõ về việc đào tạo các vị Cha của Cơ Đốc giáo, chức vụ Cha có thể cho là tương đương với tiến sĩ thế gian. Muốn làm giảng sư tại một trường đại học ở Miền Nam Việt Nam lúc bấy giờ, thì ít lắm cũng phải có bằng cấp tiến sĩ Đệ Tam Cấp hay tiến sĩ Quốc gia.

Người ta có thể đưa đến một nhận xét như sau: Hai người tu ở hai trường phái khác nhau, họ đều là người có hiểu biết, có kiến thức sâu rộng, thành danh trong lúc đương thời. Nhưng chính vì có sự hiểu biết, nên không muốn dối gạt mình, dối gạt người, họ quay về với cuộc sống thực tế, có lẽ tìm lại chính mình trong cuộc sống bình thường.

Sao Mai says:

Đúng như chị nói, em nghĩ là nhiều quí độc giả cũng như em, có lẽ không am tường lắm về hai giai thoại nói trên và có lẽ còn nhiều giai thoại khác nữa.

Chị HHN à! Em cảm thấy bức tranh thiền định của chị có vẻ quá ảm đạm và bi quan, trái ngược hoàn toàn với những bức tranh thiền định mà người ta thường trình bày cho mọi người biết. Nếu đặt giả thuyết là những điều chị trình bày là xác thực, thì chúng ta phải làm sao chị nhỉ? Cuộc sống đã nhiều buồn phiền, âu lo, lại càng bi quan hơn nữa. Người ta còn bảo “ Nước mắt còn nhiều hơn bốn biển”, vậy mà chọn con đường tu thì cũng chẳng phải là việc dễ dàng gì.

HHN says:

Chị không nghĩ là những điều mình trình bày bao phủ sân chơi thiền định, những màu sắc ảm đạm, bi quan. Chị chỉ muốn nói lên một sự thật không che đậy. Chúng ta cần phải phơi bày sự thật nếu muốn tiến bộ. Theo chị nghĩ, phải có những thông tin chính xác, phải có những sự tiếp thu, nhận xét, suy nghĩ khách quan trước khi bước vào một trường phái nào đó. Chị cho là kết quả cuối cùng sẽ là điều quan trọng nhất để đánh giá một phương pháp tu hành. Thật vậy, mặc dù có rất nhiều trường phái - mà quí độc giả có thể nhận biết một điều - theo truyền thuyết cũng như thực tế, có lẽ chỉ có những người tu thiền đắc định thực sự mới có khả năng bỏ lại xác vật lý ra đi ở thời điểm cần thiết. Đúng vậy, kể cả các trường phái nổi tiếng thế giới với số lượng tín đồ đông vào bậc nhất, bậc nhì, đến khi chết, họ cũng chết như một người bình thường. Họ chẳng có khả năng nhập định để bỏ lại thân xác vật lý ra đi. Nói cụ thể là, họ bị chết dù muốn hay không muốn, và có lẽ họ không thể chọn được một kỹ thuật nào đó để chết theo ý muốn chủ quan của mình.

Sao Mai says:

Chị nói làm cho em nhớ ra, giáo chủ của trường phái Hồi giáo hình như cũng chết vì nhiễm trùng cơ  thể, cụ thể là bị sốt cao. Ngài Huệ Viễn đại sư Trung Quốc, giáo chủ, người khai sinh ra trường phái Tịnh Độ Trung Quốc, cũng chết vì bệnh…Vậy mà, em xem trong tài liệu tự thuật của tác giả Yogananda, thực hư thì không biết lấy đâu mà nói, ông có kể lại một số vị sử dụng kỹ thuật thiền định, chào mọi người rồi bỏ xác ra đi. Có lẽ tu thiền định là đúng. Cái khó là biết tìm đâu ra trường phái thiền định nghiêm chỉnh với phương pháp đúng đắn nhất để có thể nhập định và phát triển các bước tiến hóa về tâm thiền! Chị có đồng ý với em không? Thời buổi này, hàng nhái quá  nhiều, thật là đáng lo!

Xin trân trọng kính toàn thể quí độc giả!

Sao Mai.